hebr. Jaaqob „niech Bóg wspomoże”, „niech Bóg strzeże”
Św. Jakub, Apostoł. Jakub, zwany Większym lub Starszym, był synem rybaka Zebedeusza i Salonie z Betsaidy (Mt 27,56). Starszy brat św. Jana Ewangelisty. Był powołany przez Jezusa, razem ze swym bratem Janem, jako jeden z Jego pierwszych uczniów (Mt 4,21). Wraz z Piotrem i Janem należał do grupy Apostołów najbliższych Mistrzowi. Świadek wskrzeszenia córki Jaira (Mk 5,37), Przemienienia Pańskiego (Mt 17,1 nn) oraz agonii Chrystusa w Getsemani (Mt 26,37). Żywe usposobienie Jakuba i Jana sprawiło, że Jezus nazwał ich „synami gromu” (Mk 3,17). Święty Jakub jako pierwszy z Apostołów poniósł, zgodnie z przepowiednią Chrystusa (Mk 10,39), męczeńską śmierć. W Jerozolimie około 44 roku został ścięty mieczem na rozkaz Heroda Agryppy I (Dz 12,12). Według starej tradycji hiszpańskiej jego relikwie spoczywają w Santiago de Compostela. W średniowieczu jego sanktuarium było jednym z trzech najważniejszych w chrześcijaństwie. Do dzisiaj jest licznie odwiedzane. Święty jest patronem Hiszpanii i Portugalii; m. in. zakonów rycerskich, czapników, hospicjów, szpitali, kapeluszników, pielgrzymów, sierot.
W IKONOGRAFII św. Jakub przedstawiany jest jako starzec o silnej budowie ciała w długiej tunice i w płaszczu lub pielgrzym w miękkim kapeluszu z szerokim rondem. Jego atrybutami są: bukłak, kij pielgrzyma, księga, miecz, muszla, torba, turban turecki, zwój.
|
Na znaczku jest przedstawione ścięcie św. Jakuba. Jest to rzeźba wykonana przez Mistrza Pawła z Lewoczy (około 1470 - około 1542) ucznia Mistrza Wita Stwosza z Krakowa. Rzeźba ta jest umieszczona w głównym ołtarzu w gotyckim kościele św. Jakuba, pomniku kultury narodowej i drugim największym kościele na Słowacji. Znajduje się w nim wyjątkowo kilkach cennych fresków z końca XIV w. Godnym uwagi jest przede wszystkim główny ołtarz, wysoki na 18,6 m. a szeroki na 6 m., pochodzący z początku XVI w. Rzeźby pochodzą z pracowni Mistrza Pawła z Lewoczy. W środku ołtarza jest skrzynia z rzeźbami Madonny z Dzieciątkiem (2,47 m.), św. Jakuba Starszego (2,32 m.), i św. Jana Ewangelisty (2,30 m.). Na drzwiach skrzyni są reliefy a po zamknięciu skrzyni - malowidła. U podstawy jest umieszczona grupa Ostatniej Wieczerzy. Całe wnętrze kościoła, bardzo dobrze zachowane, jest w zasadzie muzeum średniowiecznej sztuki sakralnej. Godne uwagi są przede wszystkim gotyckie, skrzydłowe ołtarze z rzeźbami i malowidłami jak również poszczególne rzeźby. Główny ołtarz jest najwyższym gotyckim, drewnianym ołtarzem na świecie. Dzieło Mistrza Pawła z Lewoczy jest pomnikiem kultury narodowej. |