W 1945 Śląsk znalazł się w granicach Polski. Powołany we Wrocławiu, już w maju tego roku, Referat Muzeów i Ochrony Zabytków zajął się m.in. zabezpieczeniem pozostałości dawnych zbiorów muzealnych. Ówczesne władze dążyły do zatarcia śladów niemieckich na Śląsku. Duże fragmenty kolekcji sztuki śląskiej, uratowane z pożogi wojennej, decyzją administracyjną trafiły do muzeów Warszawy, Krakowa i Poznania. Z czasem jednak, zwłaszcza po roku 1989, coraz liczniejsze zespoły zabytków zaczęły wracać na Śląsk.
Dzieje kolekcji Sztuki Polskiej XVII-XIX w. natomiast wiążą się z przekazaniem do Wrocławia w 1946 grupy dzieł ze zbiorów muzealnych Lwowa i Kijowa. Otwarcie w roku 1948 w nowo powstałym Muzeum Państwowym Galerii Malarstwa Polskiego, jako jednej z pierwszych, miało w ówczesnej rzeczywistości społeczno-politycznej ymboliczne znaczenie. Dla powojennych mieszkańców miasta, zwłaszcza dla wysiedlonych z dawnych kresów Rzeczpospolitej, wystawa była swoistym zadośćuczynieniem, namiastką utraconej „małej ojczyzny”.
Muzeum Narodowe we Wrocławiu ma jedną z największych kolekcji sztuki nowoczesnej w kraju. Stała Wystawa Polskiej Sztuki Współczesnej jest prezentacją dzieł twórców, którzy odegrali istotną rolę w rozwoju plastyki XX wieku. Wrocławskie Muzeum promuje polską sztukę współczesną, urządzając wystawy nie tylko w swojej siedzibie, ale także za granicą (m.in. na festiwalach mię-dzynarodowych w Cagnes-sur-Mer, São Paulo, New Delhi, w Faenzie).
Warto także wspomnieć o obrazach, rzeźbach, wyrobach rzemiosła artystów włoskich, francuskich, niderlandzkich, a także twórców działających w Austrii i krajach skandynawskich (dzieła te udostępniane są publiczności na wystawach czasowych). Kolekcja obejmuje prace powstałe od XV do początku XX wieku. Wśród najcenniejszych należy wymienić m.in. obraz Madonna z Jezusem i św. Janem manierysty włoskiego Angelo Bronzino, Pejzaż zimowy z łyżwami i pułapką na ptaki z pracowni Pietera Brueghela Młodszego oraz rokokowy Portret chłopca, przypisywany Jeanowi Chardinowi. Dzieła dwóch czołowych przedstawicieli europejskiej sztuki nowoczesnej: obraz Wieczorem Wassily’ego Kandinsky’ego i dadaistyczny kolaż Kurta Schwittersa są dopełnieniem kolekcji malarstwa obcego. Zabytki ze zbiorów wrocławskiego Muzeum Narodowego można podziwiać także poza jego siedzibą. I tak np. w dawnej rezydencji książęcej, dzisiejszym Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, prezentowana jest stała wystawa – Sztuka Śląska XV-XVIII wieku. Pokazane tam dzieła pochodzą głównie ze zbiorów wrocławskich, a sama ekspozycja jest uzupełnieniem wystawy śląskiej sztuki średniowiecznej i nowożytnej w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Ponadto istotna część naszej kolekcji (w tym meble i portrety rajców miejskich) składa się na wyposażenie starego ratusza, gdzie mieści się obecnie Muzeum Sztuki Mieszczańskiej – oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia.

The National Museum in Wrocław occupies the building designed by an architect Karl Friedrich Endell and erected in 1883 - 1886.
Museum was established on 28 March 1947 as the State Museum in process of organization, on 11 July 1948 it was officially inaugurated to the public. From the 1 January 1950 Museum became a central museum of the Silesia region, as the Silesian Museum, to which museums of Wrocław and Opole voivodeships were subordinated. It was appointed to the rank of the National Museum on 21 November 1970.
The oldest collections stem from previous German museums and certain sacral objects of Wrocław and the Lower Silesia, as well as from Lvov collections conveyed to Poland in 1946 by the then Ukrainian authorities. Subsequently new collections were created, of the Polish contemporary art for instance; those already existing were completed too. The Museum holding encompasses over 120 thousand units of virtually all domains of art, ranging over mediaeval stone and wood sculpture, painting, drawing, prints and crafts, Silesian, Polish and foreign works of art. It houses also documents of Polish culture in Silesia from 19th and 20th century, an accumulation of books art interest and of photography as well as the collection of 20th century art.