hebr. geber mąż silny i el Bóg; „mąż Boży”, „mąż silny Bogiem”, „Bóg jest moim męstwem”

Św. Gabriel archanioł, po raz pierwszy pojawia się pod tym imieniem w Księdze Daniela (8,15-26; 9,21-27). W tradycji chrześcijańskiej (Łk 1,11-20) przynosi Dobrą Nowinę. Ukazuje się Zachariaszowi zapowiadając mu narodziny syna Jana Chrzciciela. Zwiastuje Pannie Maryi, że zostanie Matką Syna Bożego (Łk 1,26-31). Według niektórych pisarzy kościelnych Gabriel był aniołem stróżem Świętej Rodziny Przychodził w snach do Józefa (Mt 1,20-24; 2,13; 2,19-20). Miał być aniołem pocieszenia w Ogrójcu (Łk 22,43) oraz zwiastunem przy zmartwychwstaniu Pana Jezusa (Mt 28,56) i przy Jego wniebowstąpieniu (Dz 1,10). Patron dyplomatów, filatelistów, posłańców, pocztowców, radia i telewizji, telekomunikacji.

W IKONOGRAFII św. Gabriel archanioł występuje niekiedy jako młodzieniec, przeważnie uskrzydlony i z nimbem. Odziany w tunikę i paliusz, czasami nosi szaty liturgiczne. Na włosach ma przepaskę lub diadem. Jego skrzydła bywają z pawich piór. Szczególnie ulubioną sceną, w której jest przedstawiany w ciągu wieków, jest Zwiastowanie. Niekiedy przekazuje Maryi jako herold Boży zapieczętowany list lub zwój. Za atrybut służy mu berło, lilia, gałązka palmy lub oliwki.