germ. braun brunatny, ciemny, brązowy; prawdopodobnie imię pochodzące od koloru włosów

Św. Brunon Bonifacy z Kwerfurtu, biskup, męczennik (970-1009), urodził się w 974 r. w rodzinie grafów niemieckich w Kwerfurcie. W roku 986 uczył się w szkole katedralnej w Magdeburgu. Studia odbywał pod kierunkiem magistra Geddona. Tu zetknął się z metropolitą magdeburskim, Gizylerem i z Thietmarem, późniejszym biskupem w Merserburgu, autorem znanej Kroniki. W roku 995 został mianowany kanonikiem katedralnym w Magdeburgu. W roku 997 wraz z cesarzem Ottonem III udał się do Rzymu. Tu w roku następnym (998) wdział habit benedyktyńskiego mnicha na Awentynie w opactwie św. Bonifacego i Aleksego. Pięć lat wcześniej w tym samym klasztorze przebywał św. Wojciech i bł. Radzim. Brunon otrzymał jako imię zakonne Bonifacy.

W roku 999 Bonifacy złożył śluby zakonne. W tym samym czasie zaprzyjaźnił się ze św. Romualdem, który miał już sławę świętego męża i ojca nowej rodziny zakonnej. W roku 1001 Bonifacy znalazł się wśród jego synów duchowych w eremie Pereum koło Rawenny. W tym samym roku jesienią udała się do Polski pierwsza grupa kamedułów z Pereum: Św. Jan i św. Benedykt. Misję tę zorganizował św. Romuald na prośbę cesarza Ottona III i króla polskiego, Bolesława Chrobrego. Mieli oni działać wśród Słowian nadodrzańskich. Do nich to miał się dołączyć Brunon. Dla wyjednania misji odpowiednich przywilejów papieskich, św. Romuald wysłał go do Rzymu. Papież Sylwester II chętnie udzielił wszystkich potrzebnych dla misjonarzy indultów. Brunon otrzymał także od papieża paliusz, a więc tym samym nominację na metropolitę misyjnego. Dawało mu to uprawnienia do mianowania biskupów na terenach misyjnych. Z niewiadomych przyczyn, sakrę biskupią Bonifacy otrzymał dopiero w roku 1004 w Magdeburgu. W ten sposób Brunon był pierwszym metropolitą pogańskich Słowian zachodnich, do których był wysłany jako misjonarz.

Złożona sytuacja polityczna na terenie Polski sprawiła, że Brunon zatrzymał się we Włoszech, a potem na dworze cesarza. W 1005 r. udał się na Węgry, aby tam szukać pola dla swojej działalności. W roku 1006 był w Polsce, by w roku następnym (1007) znaleźć się po raz drugi na Węgrzech. Papież wysyła go w tym samym czasie także do Kijowa, a nawet do Pieczyngów nad Morzem Czarnym. Wyprawę finansował zapewne Bolesław Chrobry. W roku 1008 Bonifacy jest ponownie w Polsce i usiłuje udać się z kolei do Szwecji, aby przez swoich uczniów zorientować się w sytuacji tamtejszego Kościoła, w 1009 roku udaje się do Jaćwierzy z wyraźnym zamiarem rozpoczęcia tam misji. Niestety nie było mu dane dokończyć pomyślnie rozpoczętego dzieła. Według podania miał nawrócić nad Bugiem jednego z książąt jaćwieskich, Nothimera. Rywale księcia wykorzystali ten moment i pozbawili go władzy. Brunon zaś, z 18 towarzyszami, miał zginąć z ich ręki 9 marca 1009 roku, gdzieś w okolicach Pojezierza Suwalskiego. Miał wówczas zaledwie 35 lat życia. Bolesław Chrobry wykupił jego ciało. Niestety, ślad o relikwiach męczennika zaginął.

Brunon jest autorem trzech dochowanych utworów pisanych: Żywotu św. Wojciecha, Listu do cesarza Henryka II (1008) i Żywotu Pięciu Braci Kamedułów (1008 lub 1009), zamordowanych przez na pół pogańskich pachołków królewskich. Styl i język tych pism wskazują na wysoką kulturę św. Brunona.

Kult św. Brunona-Bonifacego rychło rozszedł się po świecie. Już w roku 1040 wychodzi jego żywot wpleciony przez św. Piotra Damiana do żywo tu św. Romualda. Jego cześć rozwijała się w zakonie kamedułów, a także w kolegiacie w Kwerfurcie, której sam św. Bronon miał być funadatorem. W Martyrologium Rzymskim figuruje od XVI w. W XVII w. św. Brunon-Bonifacy został uznany za patrona Warmii, a w 1963 został ogłoszony głównym patronem diecezji łomżyńskiej.

Saint Bruno was born into an aristocratic family in Querfurt, Germany. His life attitude formed during studies in a cathedral school in Magdeburg, his stay in a Benedictine monastery in Rome and St. Romuald's hermitage near Ravenna. His life's key idea - implemented via various missionary journeys - manifested the policy of peace and reconciliation between people of Eastern and Western Europe through shared Catholic faith. Wherever St. Bruno appeared he introduced new cultural and moral norms which underlay the faith. He strived for sancticity even if it called for a martyr death.

He arrived in Poland in 1005 upon the invitation of Duke Bolesław Chrobry. Then St. Bruno carried out his missionary mission in Hungary among the Penchengs (as far as the Black Sea). In Kiev he negotiated with Duke Vladimir.

In 1008 St. Bruno came back to Poland. Lavishly equipped with essential donations, he embarked upon another mission in the north-east boundaries of the then Polish country. The missionary reached place now known as Stara Łomża, where he founded the first in this part of the country church. Next he went out on a mission towards the regions of the Yotwingians and the Prussians. Death came to him and his 18 companions on 9 th March 1009. The place of their martyr death remains unknown.

Saint Bruno was an illustrious intellectualist and hagiographer. His personal acquaintances - sometimes even friends - were popes Gregory V and Sylvester III, emperor Otto III, kings - German King Henry II and Hungarian Kings Stephen (later made saint), Polish and Kiev Dukes - Bolesław Chrobry and Vladimir the Great (also later made saint), and Saint Adalbert's brother Radzym. He wrote "Life of St. Adalbert" and "Life of Five Martyred Brothers" (during his first stay in Poland).

He was a friend of Poland. There in his letter to German King Henry II, St. Bruno admonished him for the hostile behaviour towards Bolesław Chrobry for whom he would lay down his own life.

Especially today, it is worth recalling the figure of St. Bruno of Querfurt for it affirms the early compulsion to the unite Europe and Christian origin of current moral norms and human rights not only in Europe.